Haute Horlogerie – Hiểu làm sao cho đúng (Phần 1)

Với đa số người, cụm từ Haute Horlogerie được hiểu rất máy móc hoặc hoàn toàn vô nghĩa. Dịch theo tiếng Anh, cụm từ này có thể hiểu là high-art of watchmaking – Nghệ thuật chế tác đồng hồ cao cấp. Giải nghĩa như vậy có thể là đủ hiểu với một số người, nhưng tựu chung lại vẫn khá mơ hồ với số đông. Dù vậy, với những người thợ theo con đường chế tác đồng hồ truyền thống, những bậc nghệ nhân, những nhà thiết kế và cả những nhà sưu tập đồng hồ, đó là cả một chân lí. Vậy, rốt cuộc Haute Horlogerie là gì?

Trước khi quá sa đà vào câu đố khó tìm lời giải này, điều vô cùng quan trọng cần ghi nhớ chính là không có bất cứ định nghĩa rõ ràng và chính xác đến 100% dành cho cụm từ Haute Horlogerie được tất cả mọi người đồng ý. Thuật ngữ này được sử dụng từ cuối những năm 1970, sau khủng hoảng thạch anh. Ban đầu, nó được sử dụng như một chiến thuật tiếp thị cho những mẫu đồng hồ cơ khí cao cấp để tách biệt hẳn so với những mẫu đồng hồ quartz được sản xuất hàng loạt đang dần trở nên phổ biến trong thời kỳ bấy giờ. Các thương hiệu đồng hồ cơ khí Thụy Sỹ lâu đời đã tập trung làm ra những sản phẩm chú trọng rất nhiều vào chất lượng, sự phức tạp và thể hiện kỹ thuật bậc thầy trong nghệ thuật chế tác đồng hồ.

Thực tế, sự chú trọng này vẫn luôn được thể hiện trong suốt quá trình phát triển của ngành sản xuất đồng hồ, nhưng đặc biệt được nhấn mạnh ở khoảng thời gian này đến về sau. Suốt hơn 40 năm qua, những quy tắc và khắt khe đặt ra thể hiện sự nghiêm ngặt của nghệ thuật chế tác đồng hồ mang tên haute horlogerie không thay đổi nhiều, chẳng qua, số lượng các thương hiệu tự nhận là tham gia vào nhóm haute horlogerie ngày càng tăng dần.

Đó là sự phức tạp

Yếu tố đầu tiên và trực quan nhất có thể nhận biết được của haute horlogerie – nghệ thuật chế tác đồng hồ cao cấp nằm ở chính bộ máy của những chiếc đồng hồ, đặc biệt là sự phức tạp của bộ máy hay phức hợp hiển thị ra bên ngoài. Có rất nhiều tính năng khác ngoài hiển thị giờ, phút, giây trên bề mặt của bất kỳ loại đồng hồ nào, cho dù là đồng hồ lên dây cót bằng tay hay lên dây cót tự động, đồng hồ cơ khí hay đồng hồ điện tử.

Một mẫu đồng hồ bấm giờ chronograph là ví dụ hay, hoặc giả như đồng hồ giờ thế giới, hay đồng hồ có hai múi giờ cùng hiển thị. Chúng đều được xem như những tính năng phức tạp được tích hợp vào chiếc đồng hồ, và rất khó để có thể đưa những cơ chế này vào bộ máy, hoạt động trơn tru và chính xác, điều này đòi hỏi người thợ làm đồng hồ phải có tay nghề tài ba bậc thầy.

Có rất nhiều tính năng phức tạp của đồng hồ mà trong một vài chữ chúng tôi khó lòng nói hết. Tổng kết lại có thể chia thành một số loại hình như: Phức hợp âm thanh: bao gồm tính năng báo thức, nhắc phút và hộp nhạc, phức hợp chiêm tinh: như lịch vạn niên, cân bằng thời gian và thời gian thực, cuối cùng là phức hợp thời gian như bấm giờ tách giây, hay chuyển động kim giây như đồng hồ quartz. Ngoài ra thì tourbillon hoặc flying-tourbillon cũng là những cơ cấu phức hợp thường thấy trong những bộ máy đồng hồ phức tạp theo phong cách haute horlogorie.

Điều quan trọng là nếu như mỗi tính năng này tồn tại độc lập, chúng đều không thể hiện được đẳng cấp của một chiếc đồng hồ được làm theo tinh thần haute horlogerie. Thật sự, chỉ khi tất cả chúng được tích hợp vào một chiếc đồng hồ, chúng mới thể hiện được tài hoa đỉnh cao trong chế tác của những nghệ nhân bậc thầy.

Ví dụ hoàn hảo nhất cho sự phức tạp chính là những chiếc đồng hồ được gọi với danh xưng đầy ngưỡng mộ: Grand Complication, những mẫu đồng hồ có bộ máy mang trong nó cả tá những tính năng phức tạp trong chế tác, tất cả trong một chiếc đồng hồ duy nhất. Theo dòng lịch sử, đầu tiên, người ta tạo ra một mẫu đồng hồ tích hợp toàn bộ tính năng của một nhóm phức hợp, ví dụ như có cả ba phức hợp âm thanh, hoặc bao gồm toàn bộ phức hợp chiêm tinh, hay toàn bộ phức hợp thời gian. Điều này vẫn là niềm tự hào của rất nhiều người thợ làm đồng hồ trong nhiều năm. Chỉ cần đạt đến đỉnh cao của một phần trong số những phức hợp kia đã có thể tiêu tốn của một người thợ làm đồng hồ vài năm thời gian để bắt đầu nghiên cứu từ đầu và hoàn thiện một bộ máy. Bởi vậy, Grand Complication là một trong số rất ít những thể loại yêu cầu hội tụ cả hai yếu tố tri thức và kỹ năng, hoàn thiện một sản phẩm đồng hồ Grand Complication chính là giành được tấm chứng nhận bước qua cánh cửa vinh quang haute horlogerie….

(Còn tiếp)

Xem thêm bài viết liên quan:

• Thể hiện đẳng cấp bằng đồng hồ Rolex
• Sự đẳng cấp từ dây da đồng hồ nam
• Đồng hồ Tissot mang lại cho bạn sự tinh tế trên cổ tay